Świnoujście, znane jeszcze przed wojną za swoją międzynarodową renomę, jest uważane za „młode” miasto. Jego geneza i rozwój są ściśle związane z wyjątkowym położeniem, warunkami naturalnymi i sytuacją polityczną panującą w XVIII wieku. Historia miasta sięga czasów, gdy Pomorze Zachodnie było pod panowaniem dynastii Gryfitów, a obszar ten charakteryzował się niskim zaludnieniem.
Odra wpadająca do morza przez trzy odnogi: Świnę, Dźwinę i Pianę, odgrywała kluczową rolę w lokalnej żegludze. Piana była głównym kanałem łączącym Bałtyk ze Szczecinem, ważnym ośrodkiem handlowym już w XI wieku. Tymczasem ujście Świny, mimo swojej piaszczystości i słabego przydatności do żeglugi, było ważnym punktem na szlaku handlowym solnym prowadzącym do Lubeki, a w 1230 roku powstała tu przeprawa promowa.
W XVII i XVIII wieku Pomorze było areną licznych konfliktów. W 1721 roku, na mocy traktatu, Szczecin wraz z wyspami Wolin i Uznam przeszły pod panowanie pruskie. Klauzula układu zakazywała jednak Prusom budowy nowego portu i miasta na tych terenach. W odpowiedzi na to ograniczenie, Prusy zwróciły uwagę na ujście Świny, gdzie istniała mała osada i prom, co stało się podstawą do tworzenia portu i miasta.
Regulacja rzeki Świny rozpoczęła się w 1721 roku, a w 1747 Świnoujście ogłoszono portem morskim. W czasie wojny siedmioletniej (1759-1762) Szwedzi zajęli miasto, niszcząc urządzenia portowe i zatapiając statki. Jednak prace nad odbudową portu szybko ruszyły ponownie. W 1765 roku osada otrzymała prawa miejskie od króla Fryderyka II.
W XIX wieku rozwój portu wiązał się z budową falochronów, latarni morskiej oraz Kanału Królewskiego (obecnie Piastowski), który połączył Świnę bezpośrednio z Zalewem Szczecińskim. Jednakże rozbudowa kanału przyczyniła się do upadku Świnoujścia jako portu handlowego, gdyż większe statki mogły teraz dotrzeć bezpośrednio do Szczecina.
Zwrócono wówczas uwagę na walory turystyczne miasta, co doprowadziło do rozwoju Świnoujścia jako uzdrowiska. Pierwszy Dom Zdrojowy powstał w 1826 roku, a Park Zdrojowy zaprojektowany przez Piotra Józefa Lenne otwarto rok później. W XIX wieku powstała również promenada oraz odkryto źródła solankowe, co przyczyniło się do dalszego rozwoju uzdrowiska.
Przed wojną Świnoujście przyciągało rocznie od 20 do 50 tysięcy kuracjuszy i gości, a jego mieszkańców było około 12 tysięcy. Miasto było również miejscem spotkań międzynarodowych, jak np. spotkanie cara Rosji Mikołaja II z cesarzem Niemiec Wilhelmem II.
W okresie międzywojennym miasto rozwijało się również jako centrum kultury i sportu, z teatrem, stadionem oraz licznymi hotelami i pensjonatami. Jednakże II wojna światowa przyniosła zniszczenia, a w 1945 roku miasto zostało zdobyte jako ostatnie na Pomorzu.
Po wojnie Świnoujście zostało przekazane Polsce, a jego granice ustalono w 1950 roku. Pierwsza polska administracja rozpoczęła działalność w 1945 roku. W latach powojennych miasto przeżywało trudne czasy, a liczba mieszkańców w 1946 roku wynosiła jedynie 500 cywilów. W 1948 roku rozpoczęto odbudowę i przebudowę portu na handlowo-rybacki, a w 1959 roku powstało Państwowe Przedsiębiorstwo „Uzdrowisko Świnoujście”.
Źródło: https://www.swinoujscie.pl/